|
1. Kodeks Prawa Kanonicznego określa wypadki, w jakich wierny zostaje pozbawiony prawa do pogrzebu kościelnego. Pogrzebu kościelnego powinni być
pozbawieni: - notoryczni apostaci, heretycy i schizmatycy; - osoby, które wybrały spalenie swojego ciała z motywów przeciwnych wierze chrześcijańskiej; - inni jawni grzesznicy, którym nie można przyznać pogrzebu bez publicznego zgorszenia wiernych. a. Pierwsza grupa ludzi nie budzi raczej wątpliwości. Ci, którzy porzucili wiarę chrześcijańską, dopuścili się herezji lub schizmy, postawili siebie poza Kościołem i dlatego nie mają prawa do pogrzebu kościelnego. W naszych polskich warunkach czasami zdarzają się odejścia katolików do innych wyznań, lub jeszcze częściej do różnego rodzaju sekt, np. do Świadków Jehowy. Wówczas osoby takie pozbawiają siebie prawa do pogrzebu kościelnego. Czasami jednak zdarzają się sytuacje, że jakiś ochrzczony notorycznie nie uczestniczy w sakramentach Kościoła (Spowiedź św., Eucharystia...). Notoryczne jednak nie praktykowanie nie jest dowodem na apostazję. Chyba, że ktoś wyraźnie powiedział że nie chce mieć nic wspólnego z wiarą i Kościołem, np. w czasie odwiedzin kolędowych. Duszpasterz może także w inny sposób zaznaczyć dezaprobatę Kościoła wobec tego rodzaju postępowania, np. poprzez mniej okazałą ceremonię pogrzebową, czy przez odpowiednią homilię. b. Drugą grupę stanowią ci, którzy wybrali spalenie swojego ciała z motywów przeciwnych wierze chrześcijańskiej, a więc np. dla zamanifestowania swojej niewiary w zmartwychwstanie, życie wieczne itp., właściwie wykluczyli siebie z grona członków Ludu Bożego i dlatego nie przysługuje im prawo do pogrzebu. c. W przypadku konkubinatu, gdy nie istniała żadna przeszkoda do zawarcia małżeństwa, sprawa wydaje się stosunkowo prosta. Zainteresowane osoby wykazują najczęściej złą wolę, nie chcąc zawrzeć prawdziwego małżeństwa. Duszpasterz posiada, więc prawo do odmowy pogrzebu lub odprawienia w sposób mniej uroczysty samej ceremonii. W przypadku związków nie sakramentalnych gdy zmarły, który pomimo tego, że trwał w takim związku, utrzymywał jednak kontakt z Kościołem, modlił się, a nawet miał szczerą wolę zawarcia sakramentalnego związku małżeńskiego - znajduje się, więc w innej sytuacji. Ostatecznie decyzja należy tutaj do proboszcza, który najlepiej zna miejscową sytuację. W przypadku ślubów cywilnych, jeśli osoby takie nie mogą zawrzeć ślubu kościelnego z powodu przeszkody poprzedniego węzła, nie powinno to być jedynym motywem odmowy pogrzebu kościelnego. Powinny na to złożyć się jeszcze inne, dodatkowe elementy, np. notoryczne nie praktykowanie, nie przyjmowanie kolędy, nieuczęszczanie dzieci na lekcje religii. d. odmawia się pogrzebu gdy dana osoba nie wyraziła przed śmiercią żadnych oznak pokuty. (Kanon 1184 § 1). 2. Pogrzeb samobójców; a. Według powszechnego zdania psychiatrów samobójcy nie są w pełni odpowiedzialni za swój czyn. Dlatego nie odmawia się im pogrzebu katolickiego, jeżeli w ciągu życia okazywali przywiązanie do wiary i Kościoła. Zacytowany przepis odnosi się do tych, którzy zanim odebrali sobie życie należeli do grona ludzi, których moglibyśmy określić jako praktykujący katolicy. b. Samobójcę, który przed zamachem na własne życie dawał zgorszenie, należy traktować jako jawnogrzesznika, tym można odmówić pogrzebu katolickiego lub przynajmniej ograniczyć uroczyste celebrowanie samej ceremonii. Czyni się to nie z powodu, że dana osoba popełniła samobójstwo, ale dlatego, że jej życie było przeciwne duchowi chrześcijańskiemu i do samej śmierci trwała w oddaleniu od Boga i Kościoła manifestując to również przez fakt zadania sobie śmierci. Odprawienie takiej osobie pogrzebu identycznego jak każdemu innemu katolikowi żyjącemu w duchu religijnym byłoby zgorszeniem dla wspólnoty miejscowego Kościoła. Czasami zgorszenie dawane za życia przez samobójcę polega na alkoholizmie, a przez to również na braku praktyk religijnych. Zarówno samobójstwo jak i alkoholizm, który jest chorobą są efektem jakiegoś zaburzenia psychicznego, nie powinny być jedynym motywem odmowy pogrzebu. |
1. Pogrzeb chrześcijański nie udziela zmarłemu ani sakramentu, ani sakramentaliów; zmarły znajduje się już poza porządkiem ekonomii sakramentalnej. Pogrzeb jest jednak obrzędem liturgicznym Kościoła. 2. Nabożeństwo pogrzebowe za każdego wiernego winno być z reguły odprawione w jego własnym kościele parafialnym. Każdy jednak wierny albo ci, do których należy troska o pogrzeb zmarłego, mogą wybrać inny kościół na pogrzeb, za zgodą tego, kto nim zarządza, i po zawiadomieniu własnego proboszcza. Jeśli śmierć nastąpiła poza własną parafią i nie przeniesiono do niej zwłok ani nie został zgodnie z prawem wybrany inny kościół pogrzebu, nabożeństwo należy odprawić w kościele parafii, gdzie śmierć nastąpiła, chyba, że prawo partykularne wyznacza inny kościół. 3. Podobnie jak w przypadku nabożeństwa pogrzebowego, również odnośnie miejsca pochówku, każdemu wolno wybrać cmentarz pogrzebania, chyba, że prawo partykularne postanawia inaczej. -Jeśli parafia posiada własny cmentarz, na nim powinni być grzebani wierni zmarli, chyba, że inny cmentarz został zgodnie z prawem wybrany przez samego zmarłego albo przez tych, do których należy zajęcie się pogrzebem zmarłego. -Po pogrzebie należy sporządzić akt w księdze zmarłych, zgodnie z postanowieniami prawa partykularnego. 4. Prócz wyróżnień, których źródłem może być urząd liturgiczny lub święcenia, oraz poza honorami należnymi władzom świeckim stosownie do przepisów liturgicznych, w obrzędach pogrzebowych nie należy okazywać szczególnych względów prywatnym osobom lub stanowiskom ani w ceremoniach, ani w zewnętrznej okazałości. |
1 a. Zamieszkanie stałe nabywa się takim przebywaniem na terytorium jakiejś parafii lub przynajmniej diecezji, które albo jest połączone z zamiarem pozostania tam na stałe, jeśli nic stamtąd nie odwoła, albo trwało przez pełnych pięć lat. (Kan. 1177 § 1; por. także kan. 102: § 1. b. Tymczasowe zamieszkanie nabywa się przez takie przebywanie na terenie jakiejś parafii lub przynajmniej diecezji, które albo jest połączone z zamiarem pozostania tam przynajmniej przez trzy miesiące, jeśli nic stamtąd nie odwoła, albo przedłużyło się rzeczywiście do trzech miesięcy. (§ 2.). Stałe lub tymczasowe zamieszkanie na terenie parafii nazywa się parafialnym; na terenie diecezji - chociażby nie w parafii – diecezjalnym.( § 3.). 2. Herezją nazywa się uporczywe, po przyjęciu chrztu, zaprzeczanie jakiejś prawdzie, w którą należy wierzyć wiarą boską i katolicką, albo uporczywe powątpiewanie o niej; apostazją - całkowite porzucenie wiary chrześcijańskiej, schizmą - odmowa uznania zwierzchnictwa Biskupa Rzymskiego lub utrzymywania wspólnoty z członkami Kościoła, uznającymi to zwierzchnictwo. (Por. kan. 751:). |